Theo ông Philip O’Keefe, với chính sách hiện hành, nếu không
có cải cách quỹ BHXH của Việt Nam sẽ không bền vững. Thời gian qua, các biện
pháp Việt Nam đưa ra chưa đủ mạnh hoặc chưa kịp thời để đảm bảo cân đối quỹ về
lâu dài. Trên thực tế, cải cách BHXH luôn gặp phải thách thức nhưng nếu không
thực hiện cải cách sớm thì trong tương lai sẽ phải áp dụng các biện pháp mạnh,
có nguy cơ gặp
phải phản ứng xã hội mạnh mẽ.
Cải cách lương hưu là trọng tâm
Về tuổi nghỉ hưu, nhiều nước tăng tuổi nghỉ hưu do tuổi thọ
trung bình tăng – thường áp dụng mức 65 tuổi. Tốc độ tăng khác nhau: các nước Đông
Á Thái Bình Dương tăng dần 6 tháng/năm; các nước OECD tăng 1 -2 tháng/năm. Đây
là quá trình lâu dài, nên bắt đầu sớm để tránh tình trạng tăng nhanh về sau.
Theo Philip O’Keefe, đa số các nước quy định tuổi nghỉ hưu như nhau cho cả nam
và nữ. Quy định này cũng tính đến tuổi thọ trung bình cao hơn của nữ. Đa số các
nước giảm 5 – 6% cho mỗi năm nghỉ hưu sớm. Dự luật đề xuất 2% tuy đã đi đúng hướng
nhưng vẫn chưa đủ mức để ngăn chặn tình trạng nghỉ hưu sớm.
Để điều chỉnh lương hưu theo chỉ số, điều chỉnh theo chỉ số
giá cả là cách duy nhất để đảm bảo sức mua. Đây cũng là phương pháp phổ biển nhất
áp dụng tại các nước đang phát triển. Về mức lương cơ ở tính lương hưu, dự luật
đề xuất tính lương trong toàn bộ thời gian công tác là hợp lý và đảm bảo công bằng.
Tính lương trong thời gian dài cũng thể hiện mức đóng góp sát hơn, qua đó hạn
chế tình trạng tăng lương ngay trước thời điểm nghỉ hưu nhằm trục lợi. Với các
nghề đặc biệt, dự luật vẫn áp dụng ưu đãi về chế độ và điều kiện hưởng đối với
một số nghề (khai thác mỏ, công an, người có công). Hầu hết các nước không áp dụng
phương pháp này hoặc cắt giảm mạnh diện hưởng bằng một số quy định đặc biệt. Nếu
vẫn giữ lại một số nhóm đối tượng thì phải đảm bảo rằng ngân sách sẽ hỗ trợ
kinh phí bổ sung cho các nhóm đó và được tính toán đầy đủ.
Philip O’Keefe chia sẻ, trên thế giới, việc kéo dài thời
gian làm việc đối với lao động cao tuổi không làm giảm cơ hội việc làm của những
người trẻ và việc thay đổi chính sách phải đi kèm với tăng cường công tác quản
lý BHXH. Trên cơ sở đó, Việt Nam nên cân đối để lựa chọn hướng đi phủ hợp./.
Theo: laodong.com.vn
